ของถวายสังฆทาน

ก่อนอื่นเลย โสฬส ต้องขอร่วมอนุโมทนาในจิตอันเป็นกุศลของท่านทั้งหลาย เพราะว่าแค่คุณคลิกเข้ามาอ่าน จิตของคุณได้นึกถึงสิ่งดีงาม ก็ถือเป็นกุศลแล้ว หลายท่านอาจมีข้อสงสัย ว่า ของถวายสังฆทาน มีอะไรบ้าง จะเตรียมเป็น สังฆทานสด ไปถวายพระดีไหม และควรไปถวายสังฆทานกี่โมง” …วันนี้โสฬส จะพามาหาคำตอบด้วยกัน สังฆทาน คือ การนำสิ่งของที่เป็นจตุปัจจัยต่างๆ หรือสิ่งที่เห็นสมควรตามความเหมาะสมเพื่อการดำเนินชีวิตไปถวายพระสงฆ์ โดย ตั้งใจถวายไว้เป็นส่วนรวมเพื่อประโยชน์แก่สงฆ์ ไม่ได้จำเพาะเจาะจงว่าต้องการให้สงฆ์รูปใดรูปหนึ่ง วันนี้คุณเลือกของอย่างไร เพื่อ "ถวายสังฆทาน" เวลาที่ผมจะเลือกสิ่งของต่างๆเพื่อนำไปถวายพระสงฆ์ ผมจะแยกซื้อของแต่ละชนิดเองในการนำมาจัดชุดสังฆทาน ไม่ได้ซื้อชุดสังฆทานที่จัดเตรียมไว้แบบสำเร็จรูป และผมจะค่อยๆเลือก เหมือนกับซื้อเพื่อที่จะนำไปใช้เอง หรือซื้อให้แม่ ดังนั้นในการเลือกของแต่ละอย่างจึงใช้เวลานานเพื่อเปรียบเทียบของทุกยี่ห้อที่วางอยู่ ซึ่งอาจจะกินเวลาหลายสิบนาทีเพื่อเลือกสบู่สมุนไพรซักก้อน หรือ แชมพูสมุนไพรซักขวดนึง เพราะผมอยากรู้ว่ามีอะไรเป็นส่วนประกอบ ผลิตจากอะไร และยิ่งเลือกเพื่อนำไปถวายพระภิกษุสงฆ์แล้ว นอกจากจะพิจารณาเรื่องการนำไปใช้แล้วต้องรู้สึกถึงความสะอาด ยังต้องคำนึงถึงเรื่องความเหมาะสมของกลิ่น, ประโยชน์ที่พระสงฆ์จะได้รับ, ต้องคำนึงถึงกิจวัตรประจำวันของพระสงฆ์ หรือแม้แต่เรื่องคุณภาพของน้ำในแต่ละพื้นที่ เช่น บางวัดยังใช้น้ำบาดาล คุณภาพของน้ำก็จะมีคุณสมบัติแตกต่างจากน้ำประปา และยังได้รับคำแนะนำจากพระสงฆ์ถึงความเหมาะสมด้วย จึงได้ทราบว่า

ข้อควรปฎิบัติในการถวายสังฆทานให้ได้บุญ “เมื่อเริ่มทำก็ควรทำใจให้โปร่ง โล่งสบาย มีจิตที่สงบ โดยการกล่าว นะโม 3 จบ จากนั้นก็กล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย เพื่อจิตอันเป้นสมาธิไม่ฟุ้งซ่าน และจะได้เกิดความปิตติเวลาถวาย ปิตตินี่แหละคือบุญ คือความรู้สึกที่ตัวเราเองเป็นซึมซับเข้าตัว เราคือผู้กำหนดและผู้รู้ว่าจะได้บุญมากหรือน้อย เวลาทำบุญถวายสังฆทานแฃ้ว จะกรวดน้ำก็ได้ไม่มีน้ำก็ได้ เพียงนึกในใจก็ได้ และไม่จำเป็นว่าเวลากรวดน้ำจะต้องแตะตัวต่อๆกัน เพราะบุญเป็นรูปแบบของใจ ไม่ใช่ของพิธีกรรม พิธีกรรมเป็นแค่ตัวช่วย ไม่ว่าจะแตะหรือไม่ บุญก็เกิดขึ้นแล้ว แต่จะมากหรือน้อยอยู่ที่จิตที่ตั้งมั่นและซึมซับรับรู้ในขณะนั้นนั่นเอง” * ข้อความบางตอนจาก บุญอยู่ที่ใจ ☼ หลวงพ่อไพศาล วิสาโล เพื่อบุญที่ถูกต้องเหมาะสมจากผู้รับถึงผู้ให้ เราควรจะเรียนรู้ขอบข่ายและข้อกำหนดกฎหมายบางประการอันเป็นข้อควรปฏิบัติในการถวายสังฆทานให้ได้บุญ ที่ประกาศโดยสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคเมื่อไม่นานมานี้กันก่อน และควรทำความเข้าใจกับของที่ไม่เหมาะแก่การถวายสังฆทานเสียด้วยในเวลาเดียวกัน เพื่อให้บุญที่ตั้งใจสร้างในแต่ละครั้งส่งผลตามที่ได้ตั้งใจไว้ตามเจตจำนงค์เริ่มแรก โดยเมื่อไม่นานมานี้ ทางสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคหรือสคบ. ได้ลงพื้นที่เข้าตรวจ สอบสังฆทานที่ถูกถวายมาที่วัดและที่ยังวางขายอยู่ตามร้านขายเครื่องสังฆทานหรือสังฆภัณฑ์ต่างๆ เมื่อตรวจสอบแล้วพบว่า มีความผิดพลาด และมีความไม่เหมาะสมในหลายประการ มีรายการหรือข้อกำหนดของที่ควรลดละเลิกในสังฆทาน และของบางอย่างที่ควรหลีกเลี่ยงไม่นำมาประกอบเป็นสังฆทาน หรือในชุดสังฆทานเดียวกันอยู่อีกมาก ทั้งนี้ จากการลงพื้นที่ตรวจสอบชุดสังฆทานและชุดไทยธรรม ที่วางจำหน่ายอยู่ในร้านหรือสถานที่จำหน่ายต่างๆ ทั้งในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ทางสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) พบว่าผู้ประกอบธุรกิจทั้งต้นทางและปลายทาง ยังจัดทำฉลากสินค้าได้ไม่ถูกต้องตามประกาศคณะกรรมการว่าด้วยฉลาก ฉบับที่ 23

สังฆทาน คืออะไร และมีขั้นตอนการถวายสังฆทานอย่างไร สังฆทาน เป็นศัพท์ในพระสูตร เป็นชื่อเรียกการถวายทานแก่พระสงฆ์อย่างหนึ่ง ที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่ามีอานิสงส์มาก โดย สังฆทาน แยกออกเป็น 2 คำ คือคำว่า ''สังฆะ'' และ ''ทาน'' สังฆะ หมายถึง หมู่แห่งภิกษุตั้งแต่ 2 รูปขึ้นไป และ ทาน หมายถึง การ ให้ การแบ่งปัน การจ่ายแจกวัตถุสิ่งของ หรือปัจจัยสี่ด้วยเจตนาอันบริสุทธิ์ ตามประวัติการถวายสังฆทานนั้น มีมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาล คือในช่วงต้นพุทธกาลพระนางมหาปชาบดี ซึ่งเป็นพระแม่น้า ทรงต้องการถวายผ้าจีวรแก่พระพุทธองค์ แต่พระพุทธองค์ทรงแนะนำให้พระนางถวายแก่สงฆ์ โดยทรงให้อรรถาธิบายว่า เมื่อถวายแก่สงฆ์ ย่อมจะมีอานิสงส์มากกว่าถวายแก่พระองค์เป็นการเฉพาะ พระนางมหาปชาบดีโคตมีทรงอนุวัตตามพุทธดำรัสนั้น ตั้งแต่นั้นมา ดังนั้น สังฆทาน คือ การให้การถวายวัตถุสิ่งของ่างๆ แก่ ''หมู่แห่งภิกษุ'' หรือแก่ ''ภิกษุสงฆ์ “ หรือหมายถึง การถวายแด่พระสงฆ์ทั้งหมด ทั้งวัด สงฆ์ทั่วไป หรือสงฆ์ที่มีอยู่ทั่วทั้งโลกและสิ่งของที่ถวาย