ตามคติธรรมในพระพุทธศาสนา เมื่อเสียชิวิตลงตามปกติทางญาติพี่น้อง ครอบครัวที่อยู่เบื้องหลัง ก็มักจะจัดงานศพ มีการบำเพ็ญบุญทักษิณาอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลไปให้ ไม่ว่าจะทำบุญ 7 วัน, ทำบุญ 50 วัน, หรือ การทำบุญ 100 วัน ก็ตามแต่ ด้วยบุญกุศลที่ได้กระทำนี้ก็หวังกันว่าจะเป็นแรงบุญช่วยเกื้อหนุนให้กับดวงจิตของผู้เสียชีวิตได้ไปสู่สุขติ ไปภพภูมิที่ดี ได้ไปสวรรค์ แต่ในความเป็นจริงนั้นย่อมเป็นไปตามแรงกรรมที่เคยได้กระทำไว้ครั้นตอนเมื่อยังมีชีวิต
ชีวิตของคนเรานั้น หากเกิดมาแล้วตายไปเฉยๆ ก็อาจถือได้ว่าชีวิตขาดทุน ขาดกำไร ขาดความสมบูรณ์ ซึ่งชีวิตที่สมบูรณ์นั้นกล่าวได้ว่าจะต้องมีดีอยู่ 3 อย่าง ได้แก่ มาดี อยู่ดี และไปดี ดังนี้
- มาดี หรือ เกิดมาดีอย่างมีบุญ: การเกิดมาได้อัตภาพของมนุษย์ครบ 32 ประการ ไม่ทุพพลภาพ พิกลพิการ ก็ถือว่าเป็นลาภอันประเสริฐแล้ว และถ้ายิ่งได้เกิดในตระกูลที่มีคุณธรรมด้วยแล้วก็ย่อมถือเป็นลาภอันสูงสุดเลยทีเดียว บุคคลที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ ต้องมีบุญค้ำจุน มีบุญเก่าที่ได้สั่งสมมาเกื้อหนุนส่งผลให้ ดังนั้น ผู้ที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ จึงได้ชื่อว่า เกิดมาดีเพราะมีบุญ
- อยู่ดี หรือ อยู่อย่างมีคุณ: การเกิดมาเป็นมนุษย์นั้นถือว่ายากแล้ว แต่ที่ยากกว่านั้นคือ จะอยู่อย่างไรให้สมกับที่เป็นมนุษย์ จะอยู่อย่างไรให้คนรัก จะอยู่อย่างไรให้ชีวิตมีความสุขและเป็นประโยชน์ คุณค่าของชีวิตนั้นอยู่ที่การรู้จักใช้ หากเกิดมาแล้วอยู่ไปวันๆ ชีวิตก็จะไม่มีคุณค่าใดเลย
- ไปดี หรือ อยู่อย่างมีทุน: ทุนในที่นี้ก็คือคุณงามความดีที่ได้สร้างสมเอาไว้เมื่อยังมีชีวิต เราอาจเปรียบคนที่ตายไป เหมือนกับผู้ที่ต้องเดินทางไกล ซึ่งเวลาเดินทางไกลก็จะควรต้องจัดเตรียมเสบียงและสัมภาระต่างๆไว้ใช้ในระหว่างทางให้พร้อมก่อนที่จะออกเดินทาง คนเราก็จึงต้องหมั่นสร้างบุญไว้เพื่อเป็นทุน เป็นเสบียงในการเดินทางไปสู่โลกเบื้องหน้า ผู้ที่เตรียมพร้อมไว้เช่นนี้ จึงได้ชื่อว่า ผู้มีทุน และเมื่อละโลกนี้ไปก็จะจากไปอย่างมีทุน
ดังในพระพุทธศาสนาได้วางหลักการสร้างประโยชน์ในปัจจุบันไว้ 4 อย่าง (ทิฎฐธัมมิกัตถประโยชน์) คือ
1. อุฎฐานสัมปทา คือ การถึงพร้อมด้วยความหมั่นเพียรในการหาเลี้ยงชีพโดยสุจริต ไม่คิดคดโกงผู้อื่น และเป็นผู้เพียรในการทำความดี ไม่ประมาทในการละอกุศล ถึงพร้อมด้วยขันติ ความอดทน
2. อารักขสัมปทา คือ ถึงพร้อมด้วยการรักษา รู้รักษาทรัพย์ที่ตนหามาได้ รู้จักเก็บ รู้จักใช้ให้เกิดประโยชน์ รวมถึงรักษาคุณงามความดีที่ได้สร้างไว้ไม่ให้เสื่อมเสียไป
3. กลัยาณมิตตตา คือ การคบคนดีมีศีลธรรมเป็นมิตร เลือกคบคนที่มีคุณธรรมก็จะนำแต่สิ่งที่ดีมีสุขมาสู่ตนเองและคนรอบข้าง
4. สมชีวิตา คือ การรู้จักประคับประคองชีวิตของตนให้พอเหมาะพอดี ไม่ทะเยอทะยานจนเกินกำลังของตน รู้จักความพอเหมาะ เป็นหลักการดำเนินชีวิต เพื่อทำให้ชีวิตดีงาม
ธรรมดาชีวิตที่เกิดมาก็ต้องพบเจอกับอุปสรรคด้วยกันทั้งนั้น ไม่มีใครที่มีชีวิตที่ราบรื่นเป็นสุขโดยตลอด ดังคำกล่าวที่ว่า เราหนีความแก่กันไม่ได้ เราหนีความเจ็บไข้กันไม่ได้ เราหนีความตายกันไม่ได้ เราต้องพลัดพรากจากของอันเป็นที่รัก และทุกสิ่งตั้งอยู่บนหลักแห่งกรรม
ตามที่กล่าวมาแล้วนี้เป็นหลักสัจธรรมความจริงเพื่อเป็นสิ่งเตือนสติให้ไม่ประมาทในการสร้างความดี ดังนั้น การเตรียมตัวตายที่ถูกต้องเพื่อให้ไปสู่ภพภูมิที่ดี ก็คือการสร้างสิ่งที่เป็นประโยชน์เอาไว้เป็นทุน ไม่ได้มีเรื่องความรวยจนมาเกี่ยวข้อง เพราะการทำความดีเพื่อสร้างบุญนั้น ไม่ได้ขึ้นกับฐานะและทรัพย์ภายนอกแต่อย่างใด
Leave A Comment